Năm 1975, vừa về nước được mấy ngày, tôi đạp xe lên Bộ Đại Học ở số 9 Hai Bà Trưng Hà nội làm thủ tục về nước. Đang hỏi đường ở trước Nhà hát lớn, tôi nghe có người gọi tên mình. Quay sang phía chiều ngược lại, tôi thấy khuôn mặt quen quen, hình như mình đã gặp ở đâu đó lâu rồi. Một chàng trai nhoẻn miệng cười rất tươi với tôi và nói:- Anh không nhận ra em à? Em là Dũng đây mà, cách đây 3 nămem ở Praha, anh quên rồi à?Mặc dù cũng chưa nhớ ra cậu ta tên là gì nhưng tôi cũng ậm ờ:- Quên sao được những năm tháng tuyệt vời ấy!Tôi hỏi:- Sao ông lại về giữa chừng thế này?- Chẳng may đứt gánh giữa đường nên đành chịu về ăn bám mẹ thôi.-Buồn quá nhỉ! Nhưng cậu còn trẻ, cứ học trong nước, sau vài năm quay lại cũng được!-Biết đến bao giờ trở lại đó được! Trước mắt em sẽ xin học trong nước rồi kiếm việc giúp đỡ mẹ em cái đã!- À Mà cậu tên gì nhỉ, tớ quên mất rồi.- Em tên là Dũng, Hoàng Dũng.Sau đó Dũng hỏi đi đâu hay về nhà Dũng chơi. Nghe tôi nói, tôi phải lên Bộ Đại học, Dũng tình nguyện làm người đưa đường cho tôi. Vậy là chúng tôi quấn quýt bên nhau suốt ngày hôm đó. Hẹn Dũng sau khi về quê lên, tôi sẽ tới nhà tìm Dũng và trò chuyện tiếp.Về quê 2 tháng trời, khi nhận được giấy báo phân công công tác tôi mới lên Hà nội. Sau vài ngày làm xong thủ tục về công tác tại Viện Toán Học, tôi tới Khu Tập Thể Nguyễn Công Trứ tìm Dũng. Gia đình Dũng ở ngay phòng đầu tiên, tầng 1 của Khu tập thể Nguyễn Công trứ, có lẽ là khu tập thể được xây dựng đầu tiên ở Hà nội trong thời kỳ Xã hội chủ nghĩa ở Miền Bắc. Chỉ có cán bộ cao cấp hay gia đình thuộc diện chính sách mới được tiêu chuẩn ở. Từ khi chợ trời hình thành ở phố Trần Cao Vân thì khu tập thể này có một vị trí vô cùng quan trọng. Dân buôn chợ trời thèm khát có được nơi ở như nhà Dũng. Ngay cả bây giờ, nơi này cũng đắc địa, là nơi hái ra tiền mà trong tay không cần đến bất kỳ loại bằng cấp nào cả, kể cả bằng TS kinh tế của ĐH Haward Hoa Kỳ. Tôi và Dũng say sưa kể chuyện bên Tây, bên ta, chuyện học hành, mối tình nọ, mối tình kia của mình, của bạn bè… Thấy mẹ Dũng đi làm về ăn cơm trưa, hai đứa mới biết đã hết buổi sáng. Dũng giới thiệu với mẹ về tôi. Bà rất vui khi Dũng có bạn tới chơi. Bà mẹ Dũng nói rất dịu dàng và ân cần hỏi quê quán, bố mẹ, anh em nội ngoại như thói quen của người Việt nam mình khi mới gặp nhau. Bà hỏi tôi về chuyện học hành ở bên Tiệp. Tôi thưa với bà là học bên Tiệp khó lắm, tiếng Tiệp khó nhất thế giới, nghe giảng bài bằng tiếng Tiệp còn khó hơn cả vịt nghe sấm. Bà bảo tôi xạo, vì có biết tiếng các nước khác đâu mà nói liều vậy! Tôi cười trừ cho xong chuyện. Tôi xin phép về, bà mời ở lại ăn cơm với gia đình. Phần vì đã trưa rồi, phần vì trong túi cũng chẳng có tiền, phần vì ngửi thấy mùi cá biển rán thơm phức và nhìn thấy những miếng đậu phụ dim cà chua vàng óng đến là hấp dẫn tôi không thể không ở lại ăn cơm. Nghỉ trưa xong bà lại đi làm. Trước khi đi bà không quên nhắc Dũng ở nhà tiếp đãi mình đàng hoàng, hai đứa đi đâu nhớ khóa cửa cẩn thận. Tôi còn nhớ hồi ấy bà làm thư ký cho bà Nguyễn Thị Thập, chủ tịch Hội phụ nữ Việt nam, cơ quan ở ngay phố Hàng Chuối. Buổi chiều Dũng theo tôi về cơ quan Viện Toán ở 208 D phố Đội Cấn. Gọi là Viện Toán cho oai chứ thực ra chỉ có một dãy nhà vách đất, lợp bằng lá gồi, cửa chưa có, gió ra vào thỏa thích. Phòng tôi làm việc cũng là ngủ, không giường chiếu, tủ nọ, tủ kia gì cả, chỉ có ba cái bàn và ba cái ghế chỏng chơ giữa phòng. Thấy lạ, Dũng hỏi tôi ngủ ở đâu. Tôi bảo: - Ngủ trên bàn. Dũng ái ngại, không tin. Sau một hồi im lặng chẳng ai nói với ai câu nào, thỉnh thoảng Dũng chỉ chép miệng và lắc đầu. Để phá vỡ không khí căng thẳng, tôi bảo Dũng được ở như vậy là tốt lắm rồi, khối người còn không cả có chỗ ngồi nữa đấy chứ! Tôi còn khoe với Dũng tuần tới sẽ rủ Đinh Văn Vinh mới từ Tiệp về ở cùng cho vui vì Vinh cũng chẳng có ai quen ở Hà nội, cứ bơ vơ mỗi khi ra Hà nội. Dũng bảo:- Nhà em có một cái giường bằng sắt kiểu bệnh viên nhận viện trợ từ các nước XHCN. Em sẽ hỏi mẹ em để cho anh dùng, giường này tốt lắm, hai người nằm thoải mái. Trong đầu tôi lóe lên tia hy vọng. Tuy vậy, tôi cũng nói tỏ vẻ khách sáo:- Như vậy còn gì bằng nữa. Nhưng, mình sợ làm phiền mẹ Dũng quá.Dũng bảo tôi cứ yên tâm, để Dũng lo. Mẹ Dũng hay thương người lắm mà!Chiều hôm sau, khoảng 2 giờ, tôi vừa ngủ dậy đã thấy Dũng đứng ngoài mái hiên, gần của ra vào. Dũng bảo tôi mặc quần áo nhanh lên để đến nhà Dũng lấy giường. Tôi hỏi lại Dũng:- Mẹ cậu đồng ý rồi à?- Sao lại không đồng ý! Mẹ em còn hỏi anh cần gì nữa không?Đến nhà Dũng đã thấy chiếc giường sắt sạch bóng để ngay trước cửa ra vào cùng với dây thừng để buộc cẩn thận. Tôi và Dũng hí hoáy luồn một cái sào dài hơn 2 mét vào thành giường và buộc một đầu sào vào cột yên của xe Dũng và một đầu vào ghi đông xe của tôi. Hai đứa cố lên xe đạp,nhưng không đạp được đành dắt bộ suốt từ khu TT Nguyễn Công Trứ về Viện Toán ở 208 D Đội Cấn, gần chục cây số. Về tới Viện Toán đã hơn 8 giờ tối. Hai thằng lại hì hục kê giường cạnh ngay cửa sổ nhìn ra ao rau muống của HTX Núi Bò mát rượi. Xong xuôi rồi Dũng lại mời tôi đi ăn phở mừng tôi có giường mới. Hôm sau Dũng tới nói với tôi:- Hôm qua em về tới nhà đã hơn 10 giờ, má em cứ lo xảy ra chuyện gì. Khi thấy em về bà mừng quá. Em kể là đã kê giường cho anh tử tế rồi. Vậy bà mới yên tâm.Tôi gửi lời Dũng về cảm ơn tấm lòng của bà và hẹn lúc nào rỗi sẽ tới thăm và cám ơn bà sau.Dũng biết tôi có cô bạn ôn thi đại học, ngày nào cũng tới thư viện ở phố Lý thường Kiệt học với tôi, lúc nào cũng quấn lấy tôi như hình với bóng. Dũng hay mời tới nhà làm cơm đãi đàng hoàng. Cô bạn tôi cứ khen Dũng hiền lành, tử tế và khéo nấu ăn. Dũng thì khen cô đẹp, xinh. Nghe vậy tôi cũng thấy buồn buồn. Có lần tôi hỏi thực Dũng;- Nếu mày thích nó, tao làm mối cho. Tao với nó đối xử với nhau như anh em ruột, không có chuyện gì đâu.Dũng bảo:- “Cái gì của vua thì trả cho vua, cái gì của chúa thì trả cho chúa”.Hai đứa cùng cười và từ đấy không ai nhắc đến chuyện này nữa. Có lần tới nhà Dũng, Dũng hồ hởi đón tiếp từ ngoài cửa:- May quá! Chị gái em vừa tốt nghiệp bên Nga về tối hôm qua, vào đây em giới thiệu.Tôi hỏi chuyện chị Dũng mới biết chúng tôi tốt nghiệp phổ thông cùng một năm. Tôi được sang Tiệp còn chị Dũng sang Nga.Nhân lúc chị Dũng ra ngoài, Dũng nói đùa:- Nếu anh thích chị em thì em xin làm nội ứng, nhất định thành công!- Mình đâu dám ”đũa mốc lại đòi mâm son”, tôi nói đùa.- Anh không thích cứ nói rằng không, việc gì phải mượn đến ca dao tục ngữ để từ chối.Vừa lúc chị Dũng trở về nên câu chuyên bỏ dở cho đến tận bây giờ cũng không có ý định tiếp tục. Hôm Dũng rủ tôi tới thăm Lệ - một cô bạn Dũng vừa về từ Tiệp Khắc. Bọn tôi vui vẻ nhắc lại với nhau những kỷ niệm của những ngày sống bên Tiệp, nhũng quan hệ bạn bè mới cũ bây giờ làm gì… Lệ là một cô gái xinh đẹp, cao to, có lẽ phải cao tới 1 mét 7. Lệ nói chuyện rất có duyên, đặc biệt có điệu cười rất đôn hậu và quyến rũ con trai.Lúc về, tôi ướm hỏi Dũng:- Nếu ông có ý định, tôi xin ủng hộ và sẵn sàng điếu đón cho ông những lúc ông cần.Dũng bảo:- Lệ đẹp như vậy, em thì nhỏ con như thế này, không xứng với nhau. Bọn em qúi nhau lắm và cũng đã xác định không lấy nhau và sẽ làm bạn suốt đời.- Ông không nên tự ti như thế. Ông nên nhớ: “Con ong đốt chột quả bầu đấy”. Thời buổi này mà bọn mày còn định áp dụng tiểu thuyết vào cuộc sống của riêng mình thì buồn cười thật đấy.- Đấy rồi anh xem.Một năm sau Dũng cùng gia đình chuyển vào Sài gòn. Năm đầu tôi và Dũng còn thường xuyên thư từ qua lại. Sau tôi vấp vào chuyện gia đình rắc rối nên thư qua lại thưa dần và tới lúc lịm hẳn. Cách đây mấy tháng, tôi thấy ảnh Dũng ngồi uống bia cùng mấy bạn trong làng Dân Tiệp chúng mình. Tôi có ý định tìm lại liên lạc và tiếp tục trao đổi quan hệ tình cảm với Dũng như xưa. Có ai ngờ hôm qua mở e-mail của làng ra mới hay Dũng đã đi rồi. Tôi viết vội vài dòng này gửi tới các bạn và coi như đốt nén nhang tiễn biệt Dũng về nơi an nghỉ vĩnh hằng. Cầu mong linh hồn Dũng được siêu thoát. nxtan@math.ac.vn
Xin lỗi anh gì (TẤN?): Viết ẩu quá, thiếu dấu, sai ngữ pháp, nhưng chắc anh viết
tiếng Séc còn chuẩn, dân Mafis mà (đùa thôi nhé, BBT xin phép chỉnh sửa để đưa lên cho đẹp).
